De Beemster Droogmakerij
Nederland leeft met water. We leven aan het water, we gaan de strijd aan tegen het water en gebruiken het water tot ons voordeel. Een prachtig voorbeeld hiervan is de Beemster Droogmakerij. Tot aan het begin van de zeventiende eeuw lag hier een groot meer. Nu is het een uniek agrarisch landschap vol historische gebouwen. Sinds 1999 staat dit bijzondere gebied op de Unesco Werelderfgoedlijst.
Terug in de tijd
Het gebied wat nu de Beemster Polder is begon als veengebied. Het kleine riviertje Bamestra kronkelde door het veengebied en groeide uit tot een groot meer. Er was een constant gevaar dat de omringende steden door dit water overspoeld zouden worden. Amsterdam werd in de zeventiende eeuw een snel groeiende stad en er kwam behoefte aan meer agrarische grond en woonruimte. In 1607 begon Jan Adriaanszoon Leeghwater het proces om het gebied rond de Bamestra droog te leggen. Molens werden ingezet om het meer leeg te pompen en de ringdijk en de ringvaart werden aangelegd.
Na hard werken en flinke tegenslagen was het in 1612 zover: het gebied was droog en goed bewoonbaar geworden. En niet onbelangrijk: het project had zeer vruchtbare agrarische grond opgeleverd. Het gebied werd verdeeld in rechthoekige kavels. Dit werd gedaan in een strak geometrisch patroon, kenmerkend voor de Renaissance periode. De polder is nog steeds wereldberoemd om deze strakke rechthoekige verdeling. In de daaropvolgende honderden jaren werd de polder drooggehouden door molens. Later werden de molens vervangen door gemalen en pompen.
Naar de eenentwintigste eeuw
Intussen heeft de moderne techniek zijn intrede gedaan. Het waterbeheer wordt nu gedaan met elektriciteit en geavanceerde computers. De Droogmakerij is nu verdeeld in meer dan vijftig stukjes. Elk stukje heeft zijn eigen gecontroleerde waterpeil. Maar de authentieke sfeer is nog steeds goed voelbaar. Enkele oorspronkelijk gebouwen in deze polder zijn bewaard gebleven. Neem bijvoorbeeld de unieke vierkante stolpboerderijen met de piramidevormige daken. Of de statige buitenplaatsen en herenhuizen. Ook de kerk uit 1618 en het gebouw van de oude smederij staan er nog. Daarnaast liggen er 5 historische forten in het gebied. Die forten maken deel uit van de Stelling van Amsterdam. Dit is een verdedigingslinie van 135 kilometer lang, aangelegd rond de hoofdstad tussen 1881 en 1914.
Het landschap heeft een strak en regelmatig patroon van akkers met daartussen de kanalen, dijken en wegen. Het oorspronkelijke geometrische patroon van de kavels is dus nog steeds goed zichtbaar. Dit maakt De Beemster een uniek gebied en een prachtig voorbeeld van hoe de Nederlanders een groot deel van hun land uit het water gewonnen hebben. Een groots gebied in een klein waterland.